''Ederlezi - Η Ιστορία ενός τραγουδιού''

Εντερλέζι ονομάζεται μια σερβική θρησκευτική γιορτή, που λαμβάνει χώρα στις 23 Απριλίου του Ιουλιανού ημερολογίου ή στις 6 Μαΐου του Γρηγοριανού ημερολογίου. Είναι η γιορτή του Αγίου Γεωργίου, ενός από τους πιο σημαντικούς αγίους της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η γιορτή σηματοδοτεί και την αρχή της άνοιξης, ενώ εορτάζεται σε όλη τη σερβική διασπορά, αλλά κυρίως στη Σερβία, το Μαυροβούνιο και τη Σερβική Δημοκρατία.

Η Σερβική ονομασία της εορτής είναι "Τζούρτζεβνταν" (Đurđevdan) δηλαδή ημέρα του Αγίου Γεωργίου, ενώ στη γλώσσα Ρομανί είναι γνωστή ως Εντερλέζι (Ederlezi).

https://www.youtube.com/watch?v=OU--Ox25DCo

Ένα τραγούδι πολλές όμως φορές κρύβει και μια δική του ιστορία….

Στις 6 Μαΐου, ημέρα του Αγίου Γεωργίου, ένα τρένο πορεύονταν από το Σαράγεβο προς το Γιασένοβατς. Τα βαγόνια ήταν γεμάτα κρατούμενους, πεινασμένους και διψασμένους, οι οποίοι έτρεμαν από φόβο λόγω της άγνοιας τους σχετικά με το τι θα τους περίμενε καθώς έφταναν στον προορισμό τους. Ένας από αυτούς, γεμάτος υπερηφάνεια και πείσμα, ξεκίνησε να τραγουδάει ένα τραγούδι...

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το Σαράγεβο ήταν μία από τις πιο βεβαρημένες πόλεις της περιόδου. Δεν είχε σημασία σε ποιον Θεό προσεύχονταν οι άνθρωποι, το αίμα τους θα χυνόταν λόγω του κακού.

Από την αρχή της σύγκρουσης, οι Ουστάσοι (μέλη του Κροατικού Επαναστατικού Κινήματος - Ουστάσα) συνέλαβαν τον σερβικό λαό. Οι Σέρβοι άρχισαν να κατευθύνονται προς τη Σερβία ή τα βουνά. Ωστόσο, ένας αριθμός παρέμεινε στις πόλεις του, θεωρώντας πως υπήρχε ακόμη ένα κομμάτι ενσυναίσθησης και ανθρωπιάς στους εχθρούς τους.

Τα ξημερώματα της 6ης Μαΐου 1942, η αστυνομία της NDH (ανεξάρτητης Κροατίας) διέταξε την προετοιμασία των Σέρβων για το "εορταστικό" εγερτήριο του Άη Γιώργη. Στις 4 το πρωί κρατούμενοι από τους στρατώνες του Jajce (του λόφου Bembase) κατευθύνθηκαν προς την πόλη, όπου ενώθηκαν με συν-πάσχοντες από τα στρατόπεδα Beledije και Cemaluse, την κεντρική φυλακή καθώς και από τους στρατώνες του Vojvode stepe. Περίμεναν το τρένο του θανάτου στην οδό Kulin Ban κοντά στον ποταμό Miljacka.

Πηγές αναφέρουν πως ένας Ουστάσα φώναζε στους κρατούμενους: "Που είστε Σέρβοι; Σας πηγαίνουμε δωρεάν εκδρομή στο Jasenovac."

Πάνω στα βαγόνια αναφερόταν η χωρητικότητα τους ως "Επτά άλογα ή σαράντα στρατιώτες". Οι Ουστάσοι γέμισαν το κάθε βαγόνι με 200 άτομα. Το τρένο αναχώρησε την ίδια μέρα. Μέσα σε ένα από εκείνα τα βαγόνια του θανάτου, με τους εξουθενωμένους άντρες, ένας ξεκίνησε να τραγουδά: Proljeće na moje rame sljieće, đurđevak zeleni, svima osim meni – Đurđevdan je! (Η Άνοιξη βρίσκεται πάνω στους ώμους μου, πράσινοι κρίνοι, όλοι εκτός από εμένα - Είναι του Άη Γιώργη!)

Ενοχλημένοι από το τραγούδι, οι Ουστάσοι έκλεισαν τα παράθυρα των βαγονιών, αφήνοντας δίχως αέρα τους κρατούμενους.

Περίπου 3.000 άντρες είχαν επιβιβαστεί από το Σαράγεβο, λιγότερες από 2.000 ψυχές έφτασαν στο Jasenovac, ενώ μόλις 200 επέζησαν από τα βασανιστήρια.

Όταν τελείωσε και  ο β' παγκόσμιος πόλεμος θα έπρεπε η ανθρωπότητα  όχι απλώς να μην σκεφτεί την βία αλλά ούτε να  την φανταστεί, αν σκεφτεί ο καθένας χωριστά τι άφησε πίσω του. Όμως ο άνθρωπος έχει την τάση να ξεχνάει και έτσι πολλά πράγματα να επαναλαμβάνονται απλά με άλλες μορφές. Ίσως το να  έχεις ακούσει μόνο για τον πόλεμο ως  απλώς  μια ιστορία να σε αγγίξει λίγο, αλλά σίγουρα δεν είναι πραγματικό σου βίωμα. Γιατί άλλο να ακούς για κάτι  και άλλο να ζεις μια πραγματική κατάσταση και γι' αυτό η ιστορία βίας πάντα θα επαναλαμβάνεται με θύματα τους πιο αδύναμους και φτωχούς. Γιατί αν δεν πονέσεις δεν ξέρεις τι σημαίνει πόνος, το μόνο που ξέρεις είναι μια λέξη πέντε γράμματα...

''Ο Πύργος Της Αμαλίας''

Η Βασίλισσα Αμαλία από τα πρώτα χρόνια της Βασιλείας της εκδήλωσε την αγάπη της για την γη, τα φυτά και τα ζώα. Δημιουργία της είναι ο θαυμάσιος κήπος των βασιλικών ανακτόρων της πλατείας Συντάγματος.

Σε αυτό το σημείο θέλω να σχολιάσω ότι ο τίτλος ενός πολιτεύματος σε μια χώρα δεν φτάνει πολλές φορές από μόνος του  να φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα αλλά και τα έργα που πρέπει να γίνονται για την ευημερία και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων που κατοικούν στο εκάστοτε τόπο. Η Βασίλισσα Αμαλία δημιούργησε το Βασιλικό Κήπο που μέχρι σήμερα υπάρχει και στολίζει το κέντρο της Αθήνας. Θα μπορούσαν να γίνουν και άλλα έργα που να είναι θαυμαστά και άξια να εκπροσωπούν μια μεγάλη ιστορία ενός τόπου. Όμως χρειάζεται παιδεία και ο καθένας χωριστά να καταλάβει ότι κοιτάζοντας μόνο τον κήπος μας για παράδειγμα και αδιαφορώντας για του διπλανού μας, κάποια στιγμή θα έρθει και  η ώρα που και ο δικός μας θα μαραζώσει γιατί απλά το έδαφος του διπλανού επηρέασε και το δικό μας. Για την βασίλισσα Αμαλία θέλω να αναφέρω ότι ήταν μια γυναίκα με καλαισθησία, ομορφιά, ισχυρό χαρακτήρα και ευφυΐα και επηρέασε σημαντικά τον Όθωνα στις αποφάσεις του. Μάλιστα υπήρξε υποστηρίκτρια των εθνικών δικαίων και αυτό υπήρξε μοιραίο τόσο για την ίδια, όσο και για τον Όθωνα. Έτσι η  Γαλλία και Αγγλία που δυσφορούσε με τα παραπάνω με το παλάτι οργανώνουν επαναστατικό κίνημα το 1862, εκμεταλλευόμενοι το πόθο του ελληνικού λαού για Σύνταγμα με αποτέλεσμα την ανατροπή της μοναρχίας. Η κατασκοπία, και το φαίνεσθαι με το είναι αποτελεί ένα άλλο μεγάλο κομμάτι της ιστορίας των ανθρώπων που υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει…. (Ο.Ε.)

    

Χωρίς να έχει τελειώσει η ολοκλήρωση του βασιλικού κήπου, αποφάσισε ν’ αγοράσει μια μεγάλη έκταση γης βόρεια της Αθήνας, κοντά στα σημερινά Λιόσια. Η εύφορη κοιλάδα του Κηφισού διέθετε εξαιρετικό κλίμα. Η τελική έκταση του κτήματος το 1861 ήταν 2500 στρέμματα . Δημιουργήθηκε ένα πρότυπο Κέντρο γεωργίας και κτηνοτροφίας. Με φανερή την επιρροή της «Μεγάλης Ιδέας» ( για την απελευθέρωση του Γένους – όλου δηλαδή του Ελληνισμού) στους έξι φυσικούς λοφίσκους που υπήρχαν στο αγρόκτημα προστέθηκε το 1857 με εντολή της Αμαλίας και ένας έβδομος τεχνικός. Στους λόφους αυτούς η βασίλισσα έδωσε ονόματα Αργοναυτών, Ιάσων, Πολυδεύκης, Κάστωρ, Θησέας, Ηρακλής, Ορφεύς, Πηλεύς. Η ίδια έδωσε στο κτήμα την επωνυμία ‘Επτάλοφος», όπως ονομάζεται αλλιώς και η Κωνσταντινούπολη.

Ο Πύργος της Βασιλίσσης πρόκειται για την βασιλική έπαυλη που κατασκευάστηκε στη θέση ενός παλιού πύργου. Το κτίσμα είναι γοτθικού ρυθμού κατ ‘απομίμηση του πύργου Ηochenschwangau στην Βαυαρία όπου γεννήθηκε ο Όθωνας. Τα δύο κτίρια παρά τη σημαντική τους διαφορά σε μέγεθος έχουν πολλά κοινά στοιχεία. Οι ομοιότητες των δύο κτιρίων ξεκινούν από τα εξωτερικά γνωρίσματα (πολυγωνικοί πύργοι , επάλξεις, τοξωτά παράθυρα), συνεχίζονται στον πυλώνα της εισόδου και επεκτείνονται στο εσωτερικό του , στους χώρους , στα έπιπλα και τα μικροαντικείμενα. Παραμένει άγνωστος ο αρχιτέκτονας του κτιρίου. Πιθανολογείται πως είναι έργο του Φ. Μπουλανζέ ή του Κ. Χάνσεν. Είναι ένα μοναδικό μνημείο της  νεογοτθικής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα.

Το κτίριο στην Επτάλοφο εγκαινιάστηκε στις 13/25 Αυγούστου του 1854 , ημέρα των γενεθλίων του Λουδοβίκου. Η Αμαλία θέλησε μ’αυτόν τον τρόπο να ευχαριστήσει και να τιμήσει τον πεθερό της, που αγαπούσε ιδιαίτερα και ο οποίος ήδη από το 1848 είχε αναγκαστεί λόγω του γνωστού σκανδάλου με την Λόλα Μοντέζ να παραιτηθεί από τον θρόνο. Παραιτηθεί μία μεγαλοπρεπής δεξίωση στη βασιλική τραπεζαρία , όπου παρακάθισαν ανάμεσα σε άλλους ο Πρωθυπουργός Μαυροκορδάτος, ο Πρέσβης της Βαυαρίας και άλλοι επίσημοι.

Μετά την έξωση των βασιλέων, η κυβέρνηση  κήρυξε το κτήμα δημόσια περιουσία. Η διαχείρισή του ανατέθηκε στο Υπουργείο Οικονομικών που το παρέδωσε στη συνέχεια στο νέο βασιλέα Γεώργιο. Το 1863 το κτήμα αποδόθηκε και πάλι δια πληρεξουσίου στον Όθωνα. Μετά τον θάνατό του αγοράστηκε από τον βαρώνο Σίνα για να πουληθεί στην οικογένεια Γεωργίου Παχή. Κατόπιν   πέρασε στην οικογένεια Σερπιέρη (η κόρη του Γ. Παχή, Λαυρία, παντρεύτηκε τον Φερνάνδο Σερπιέρη) . Σήμερα ανήκει στην Γεωργοκτηνοτροφική Εμπορική Εταιρία Ιλίου Α.Ε.

Το πάρκο του Πύργου ( αλλά όχι ο εσωτερικός του χώρος) είναι ανοιχτός στον κόσμο τις Κυριακές από τις εννέα το πρωί μέχρι τις πέντε το απόγευμα. Η Οργάνωση Γη – Κέντρο της Γης έχει δημιουργήσει έναν μικρό παράδεισο για μικρούς και μεγάλους. Υπάρχει βιολογικός λαχανόκηπος και εκθετήριο εντόμων. Τα άλογα δέχονται ευχάριστα τα χάδια του κόσμου. Στο οινοποιείο πωλείται εξαιρετικό εμφιαλωμένο κρασί. Το κτήμα είναι περιφραγμένο, οργανωμένο και έχει είσοδο πέντε ευρώ.