Εάν οι πληροφορίες για την τεχνική υπεροχή του αληθεύουν, το
νέο F-35 είναι να κάνει όλους τους σημερινούς αντίπαλους να τρέμουν. Το
μονοθέσιο αυτό μαχητικό θα είναι το πρότυπο τζετ της Αμερικανικής Πολεμικής
Αεροπορίας, του Ναυτικού και το Σώματος των Πεζοναυτών. Το Πεντάγωνο σχεδιάζει
να αγοράσει 2.443 από αυτά τα σούπερ μαχητικά. Το αεροσκάφος έχει ήδη
καταρρίψει το πρώτο παγκόσμιο ρεκόρ - το Αμερικανικό Πεντάγωνο το έχει
καταγράψει: Στη διάρκεια των 50 ετών λειτουργίας, ο Αμερικανός φορολογούμενος
θα πληρώσει 1,51 τρισεκατομμύρια (1,510,000,000,000) δολάρια - το κόστος
ανάπτυξης, κατασκευής και λειτουργίας. Το Πεντάγωνο έχει δημιουργήσει μια
ειδική υπηρεσία παρακολούθησης των οικονομικών δεδομένων αυτού του
προγράμματος, η οποία εργάζεται εδώ και καιρό για την εκτίμηση και αξιολόγηση
του κόστους του προγράμματος - CAPE (Cost Assessment and Program Evaluation
Office).
Εδώ, οι αναπτυξιακές δαπάνες και οι δαπάνες προμήθειας για
το αεροσκάφος είναι ακόμη στα 332 δισεκατομμύρια δολάρια, ο κινητήρας θα
κοστίσει τουλάχιστον 63,8 δισεκατομμύρια δολάρια εππλέον, και η μερίδα του
λέοντος των 1,11 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, σχετίζεται με το κόστος λειτουργίας
και συντήρησης του F-35 για μια περίοδο πέντε δεκαετιών, συμπεριλμβανομένου του
αναμενόμενου κόστους του πληθωρισμού. Οι τελευταίες εκθέσεις από το Πεντάγωνο
ανακοίνωσαν το κόστος ανάπτυξης και προμήθειας με 396 δισ. δολάρια. Ένα
απίστευτο ρεκόρ. Το πρόγραμμα θα είναι κατά πολλές φορές πιο ακριβό από ό, τι
το αμερικανικό πρόγραμμα Apollo, το οποία έφερε το 1969 τους πρώτους ανθρώπους
στη σελήνη - το 1972 συνολικά δώδεκα αστροναύτες στη σελήνη και με ασφάλεια
πίσω στη Γη - για 25 δισ. δολάρια. Ακόμα αν κάποιος θέλει να υπολογίσει την
αποτίμηση του δολαρίου για όλο αυτό το διάστημα - σίγουρα πολύ υψηλό ποσοστόένα
υποτιθέμενο 90% υποτίμησης του δολαρίου, η μεγάλη ανθρώπινη σεληνειακή περιπέτεια
θα κόστιζε σε νόμισμα σήμερα, στην καλύτερη περίπτωση 250 δισεκατομμύρια
δολάρια. Συγκριτικά, το Σχέδιο Μανχάταν, η ανάπτυξη της αμερικανικής ατομικής
βόμβας, εκτιμάται σε δύο δισεκατομμύρια δολάρια.
Το νέο σούπερ μαχητικό, ωστόσο, δεν τιτλοφορεί συνεχώς λόγω
του κόστους του. Αντίθετα, λάμπει περίτρανα με τη νέα τεχνολογία που
ενσωματώνει και την μεγάλη ευελιξία του. Έτσι, το 15 μέτρα σε μήκος και
(χωρίς φορτίο) περίπου 30 τόνων αεροσκάφος - ανάλογα με την έκδοση - μπορεί να
χρησιμοποιήσει βόμβες, καθώς και ένα εσωτερικό 25 χιλιοστών κύριο
όπλο, ως υπερηχητικό μαχητικό stealth-βομβαρδιστικό (F-35A). Ως F-35B θα κάνει
καριέρα ως ένα αεροσκάφος βραχείας απογείωσης και κάθετης προσγείωσης, που
ονομάζεται αλλιώς και STOVL (short take off and vertical landing), στη θέση των
ηλικιωμένων βρετανικών Harrier που πετάνε ακριβώς κάτω από το φράγμα του ήχου,
και μέχρι στιγμής δεν υπάρχει αντικαταστάτης τους. Το F-35B, από την άλλη
πλευρά, με τουλάχιστον Mach 1,6 - παραμένει έτσι πολύ κάτω από την ταχύτητα του
πρώην υπερηχητικού τζετ Concorde, το οποίο έφθασε τα Mach 2. Μετά από όλα αυτά,
το F-35C
είναι μια ειδική έκδοση για τα αεροπλανοφόρα. Και οι τρεις εκδόσεις του F-35
είναι πανομοιότυπες στο 80% των στοιχείων τους και θεωρούνται «stealth», που
σημαίνει ότι είναι δύσκολο να ανιχνευθούν από το ραντάρ του εχθρού.
Το νέο σούπερ αεροσκάφος, είναι ένα νέο κοινό πρότυπο χρήσης
και έτσι προβλέπεται να αντικαταστήσει διάφορα άλλα αεροσκάφη, που συνήθως
μπορούν να ανταποκριθούν μόνο σε ειδικά καθήκοντα. Αυτά περιλαμβάνουν τα F-16
και F/A-18, τα αντιαρματικά (ή και εγγύς υποστήριξης) A-10, τα AV-88 Harrier II
και τα βομβαρδιστικά F-111. Με τον τρόπο αυτό επιδιώκεται η τυποποίηση και η
συγκέντρωση των αεροπορικών δυνάμεων σε ένα μόνο τύπο αεροσκάφους, με το
Αμερικανικό Πεντάγωνο να ελπίζει στη μείωση του κόστους παραγωγής και
λειτουργίας, στην βελτίωση της υλικοτεχνικής υποστήριξης, μια απλοποιημένη
συντήρηση και επισκευή, καθώς και μια μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα των μέσων
που χρησιμοποιούνται. Στην αερομαχία το F-35 είναι τέσσερις φορές καλύτερο από
ό, τι τα συμβατικά μαχητικά αεροσκάφη, λέει ο George Standridge, Αντιπρόεδρος
Επιχειρηματικής Ανάπτυξης στη Lockheed Martin στο Fort Worth (Τέξας), στην
καταπολέμηση επίγειων στόχων οκτώ φορές πιο αποτελεσματικό και τουλάχιστον τρεις
φορές πιο αποτελεσματικό κατά της επίγειας αεράμυνας του αντιπάλου. Και όλα
αυτά, παρόλο που δεν έχει ακόμη πραγματοποιήσει καμία δοκιμή επίθεσης.
Στο τεχνικό εξοπλισμό του αεροσκάφους, η Lockheed Martin
προσπάθησε πολύ. Έτσι, το αεροπλάνο εσωματώνει τον ισχυρότερο κινητήρα που έχει
εγκατασταθεί ποτέ σε μαχητικό αεροσκάφος - Pratt & Whitney F135 (191 kN ώση
με μετάκαυση, περίπου 20 τόνοι). Ο κινητήρας αποτελείται κατά 40% με λιγότερα
μέρη από τους προκατόχους του, είναι πιο αξιόπιστος και εύκολος στη συντήρηση.
Με την βρετανική πολεμική εμπειρία με αεροσκάφη STOVL, οι Αμερικανοί
ενσωμάτωσαν στο κάθετης προσγείωσης F-35C τεχνολογία από την Rolls-Royce, ο κινητήρας
F135-600. Τα ηλεκτρονικά του νέου μαχητικού αεροσκάφους ανήκουν στην κορυφαία
κατηγορία. Έτσι λέει ο Dan Crowley, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος και Διαχειριστής
του προγράμματος F-35 στη Lockheed Martin: «Tο πιο ισχυρό και ολοκληρωμένο
σύστημα ηλεκτρονικών που έχει εγκατασταθεί ποτέ σε ένα μαχητικό αεροσκάφος.»
Ωστόσο, το νέο πρότυπο μαχητικό των Ηνωμένων Πολιτειών, βρίσκεται εδώ και πολύ
καιρό κάτω από «φίλια πυρά» των δικών του στρατευμάτων. Στην πραγματικότητα, το
πρόγραμμα βιώνει σήμερα τη χειρότερη κρίση από τότε που στην Ουάσιγκτον
αποφάσιαν να αγοράσουν αυτό το αεροσκάφος - πάνω από μια δεκαετία πίσω, το
2001.
Εκείνη την εποχή το F-35 αναφέρονταν ως το φθηνότερο και πιο
θανατηφόρο μαχητικό που κατασκευάστηκε ποτέ στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σήμερα -
με τα πολλά προβλήματα ανάπτυξης, καθυστερήσεις και αυξήσεις κόστους - δεν
τίθεται τέτοιο θέμα. «Το πρόγραμμα είναι και οι δύο - ένα σκάνδαλο και μια
τραγωδία», παραπονέθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο ο Τζον Μακέιν, ο Ρεπουμπλικανός
γερουσιαστής από την Αριζόνα. Οι Αμερικανοί έχουν εδώ και δέκα χρόνια περίπου
επιβαρυνθεί με ένα πρόγραμμα στο οποίο έχουν ήδη δαπανηθεί περίπου 56
δισεκατομμύρια δολάρια, για να έχουν έως σήμερα 20 αεροσκάφη για δοκιμές. Το
Πεντάγωνο, το τέλος του περασμένου έτους, έδωσε στους κατασκευαστές μια λίστα
που παρουσιάζονται εκπληκτικά ελαττώματα. Η λειτουργία της μετάκαυσης προκαλεί
ζημιές στο αεροσκάφος. Το προτεινόμενο σύστημα απόρριψης καυσίμου σε έκτακτη
ανάγκη, μπορεί να τυλίξει στις φλόγες το ίδιο το F-35, η δομή του αεροσκάφους
δεν θα αντέξει την αναμενόμενη διάρκεια ζωής του. Ομοίως, η προστασία του
αεροσκάφους από τις αστραπές δεν πιστοποιήθηκε, ο κλιματισμός δεν κάνει αρκετά
δροσερό το πιλοτήριο, το κράνος του πιλότου δεν εμφανίζει σωστά τις
λειτουργείες, το αεροσκάφος δεν μπορεί να φέρει ταυτόχρονα αρκετά καύσιμα στο
εσωτερικό και όπλα, και ως εκ τούτου είναι λιγοτερο κατάλληλο για τις επιθέσεις
στόχων στο έδαφος.
Το πρόγραμμα πτητικών δοκιμών, καθώς και η ανάπτυξη
λογισμικού, έχουν μείνει πολύ πίσω από το χρονοδιάγραμμα, και τελευταίο αλλά
όχι λιγότερο σημαντικό - το κόστος του προγράμματος έχει αυξηθεί δραματικά. Επιπλέον,
το Πεντάγωνο πρέπει να καταπιεί ακόμα μια μείωση της εμβέλειας στο F-35A, μια
μεγαλύτερη απόσταση απογείωσης στο F-35B και άλλες τεχνικές λεπτομέρειες. Το
ότι το πρόγραμμα του F-35 δεν έχει παγώσει, οφείλεται σε μια έξυπνη
επιχειρηματική πολιτική του κατασκευαστή σε διεθνές επίπεδο. Οκτώ χώρες
(Αυστραλία, Δανία, Αγγλία, Ολλανδία, Ιταλία, Καναδάς, Νορβηγία και Τουρκία)
είναι εταίροι του προγράμματος και πληρώνουν ένα μέρος του κόστους ανάπτυξης.
Το Πεντάγωνο κρατά σταθερά το μέρος του σούπερ μαχητικού αεροσκάφος: «Το
χρειαζόμαστε για το μέλλον,» διαμήνυσε το αφεντικό του.